Sıtma, parazit taşıyan dişi anofel sivrisineklerin beslenmeleri esnasında insandaki kırmızı kan hücrelerini enfekte etmesiyle gelişen bir enfeksiyon hastalığıdır. Sıtma, geçmişte ülkemizde de yaygın görülen bir hastalık iken Bakanlığımız tarafından yürütülen başarılı çalışmalar neticesinde yerli sıtma bulaşı sona erdirmiştir. Halen sadece yurtdışı sıtma vakaları bildirilmektedir. Ancak ülkemizde sıtma etkenini nakleden sivrisinek türlerinin bulunması, iklim ve çevresel faktörler, büyük nüfus hareketleri, sıtmanın endemik olduğu ülkelere seyahat edenlerin ve buralardan gelenlerin sayısının artması nedeniyle yurtdışı kaynaklı sıtma vakaları görülmektedir. Hastalık insanlara esas olarak parazit taşıyan anofel cinsi dişi sivrisineklerin sokmasıyla bulaşmaktadır. Dünyada 400’den fazla türü bulunan anofel sivrisineklerin yaklaşık 30 türü sıtma bulaşında önemli rol oynamaktadır. Sivrisinek sokması dışında sıtma kan nakli, organ nakli ve kontamine enjektör veya iğnelerin ortak kullanımı ile de insanlara bulaşabilmektedir.
Sıtma tanısı tüm sağlık kuruluşlarında konulabilmektedir
Sıtma tanısında tür ayrımının yapılması son derece önemlidir. Tür ayrımında İl Halk Sağlığı Laboratuvarları ile Ulusal Sıtma Referans Laboratuvarından destek alınmaktadır.
Sıtma tedavi ilaçları İl Sağlık Müdürlüklerinden temin edilebilir
Sıtma hastalığına karşı hâlihazırda onay verilmiş bir aşı bulunmamaktadır. Bu nedenle sivrisinek sokmalarına karşı kişisel korunma, hastalığın önlenmesinde ilk savunma hattı niteliğindedir. Diğer bir yöntem ise hastalığa karşı koruyucu ilaç kullanımıdır.
Sıtmadan koruyucu ilaçlar Bakanlığımız Seyahat Sağlığı Merkezlerinde ÜCRETSİZ olarak verilmektedir
Seyahat öncesi: En az 15 gün önce Seyahat Sağlığı Merkezlerine başvurularak gidilecek ülkedeki sıtma riski hakkında bilgi alınabilir ve koruyucu ilaç temin edilebilir.
Seyahat dönüşü: Baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, abdominal rahatsızlık, kas ve eklem ağrısı şikâyetleri olması durumunda koruyucu ilaç kullanılmış olsa dahi en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulması son derece önemlidir.
Dr.Mehmet Hakan PAMUKÇU
İl Sağlık Müdürü